روند قیمتی چیست؟
هنگامی که به نمودارهای بورس نگاه می‌کنیم، اولین چیزی که می‌بینیم، فراز و فرود خط قیمت‌ها است. نخستین گام در تحلیل بازار، با فهم روند قیمتی آغاز می‌شود. روند قیمتی، جهت کلی حرکت قیمت یک دارایی یا بازار را نشان می‌دهد. در تحلیل تکنیکال، روندها با استفاده از خطوط روند یا الگوهای قیمتی شناسایی می‌شوند. روند قیمتی، پدیده‌ای رایج در تمامی بازارهای مالی، از جمله بازار سهام، اوراق قرضه و بازار آتی است. علاوه بر این، داده‌های اقتصادی نیز اغلب الگوهای روندی را از خود نشان می‌دهند.
با فهم روند قیمتی یک سهام، می‌توانیم تصمیم بگیریم که آیا باید آن سهم را بخریم، بفروشیم یا منتظر بمانیم.
روند قیمتی نزولی
برای فهم روند قیمتی نزولی، بهتر است ابتدا به مفهوم «محدوده حمایتی» بپردازیم. یعنی جایی که اغلب معامله‌گران فکر می‌کنند قیمت یک سهم دیگر پایین‌تر نمی‌رود. به همین خاطر، کسانی که قبلاً این سهم را خریده بودند، سعی می‌کنند آن را بفروشند تا ضرر بیشتری نکنند. اما اگر قیمت از این محدوده هم پایین‌تر رفت، یعنی فروشنده‌ها قوی‌تر هستند و قیمت باز هم کم می‌شود. در اینجا، بازار دارد به سمت پایین حرکت می‌کند و یک روند نزولی آغاز شده است.
به عبارت دیگر، اگر در یک بازه زمانی مشخص، با کاهش تدریجی قیمت مواجه باشیم، بازار روند قیمتی نزولی را تجربه می‌کند. نشانه روند قیمتی نزولی کاهش سقف‌ها و کف‌های نمودار، به صورت پلکانی است.
روند قیمتی صعودی
محدوده مقاومتی جایی است که بیشتر فعالان بازار، عقیده دارند قیمت سهم خیلی بالا رفته و ممکن است بیفتد. پس سعی می‌کنند سهم خودشان را بفروشند. اما وقتی قیمت از این محدوده رد می‌شود، یعنی خریداران قوی‌تر هستند و قیمت شروع می‌کند به بالا رفتن. این یعنی یک روند صعودی شروع شده است. به زبان ساده، اگر در یک بازه زمانی مشخص، با افزایش تدریجی قیمت مواجه باشیم، بازار روند قیمتی صعودی را تجربه می‌کند.
نشانه روند قیمتی صعودی بالا رفتن کف‌ها و سقف‌های نمودار، به صورت پلکانی است.
روند خنثی
روند خنثی یا سایدوی(Sideway) به حالتی گفته می‌شود که قیمت یک دارایی برای مدتی در یک محدوده مشخص نوسان می‌کند و روند صعودی یا نزولی مشخصی ندارد. اما چرا روند خنثی اتفاق می‌افتد؟
روند خنثی، حاصل وضعیتی است که در آن، نیروی خرید (تقاضا) و نیروی فروش (عرضه) تقریباً برابر باشند. یعنی به ازای هر کسی که می‌خواهد دارایی را بخرد، فرد دیگری هم وجود دارد که می‌خواهد آن را بفروشد. این تعادل باعث می‌شود قیمت در یک محدوده خاص بالا و پایین برود و روند مشخصی نداشته باشد. بهترین زمانی که می‌توان برای خرید و فروش، به خطوط حمایت و مقاومت اعتماد کرد، حالتی است که روند خنثی باشد.
تثبیت روند
زمانی که قیمت یک دارایی به طور پیوسته در یک مسیر مشخص حرکت کرده و سطوح حمایت و مقاومت را پشت سر می‌گذارد، می‌توانیم بگوییم روند تثبیت شده است. “تثبیت روند” به معنای تأیید بازار مبنی بر ادامه‌دار بودن یک جهت حرکت خاص است. در چنین وضعیتی، با اطمینان بیشتری می‌توانیم پیش‌بینی کنیم که قیمت در آینده نزدیک به کدام سمت حرکت خواهد کرد.
با شناسایی روندهای تثبیت شده، می‌توانید تصمیمات سرمایه‌گذاری دقیق‌تر و با ریسک کمتری بگیرید. تثبیت روند را می‌توان با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند خطوط روند، الگوهای نموداری و اندیکاتورها شناسایی کرد. تثبیت روند به شما کمک می‌کند تا نقاط ایده‌آل برای ورود به معامله (خرید یا فروش) و همچنین نقاط مناسب برای خروج از معامله را شناسایی کنید.
چگونه روند قیمتی را تشخیص دهیم؟
ابزارهای زیادی وجود دارد که استفاده از هرکدام، بسته به دانش و تجربه شما می‌تواند مفید باشد. می‌توانید با بهره‌گیری از روش‌های تحلیل تکنیکال، مانند خطوط روند، تحلیل حرکت قیمت و اندیکاتورهای فنی، روند قیمتی بازار را شناسایی کنید. به عنوان مثال، خطوط روند جهت کلی حرکت قیمت را نشان می‌دهند، در حالی که شاخص قدرت نسبی (RSI) برای سنجش قدرت و شدت یک روند در هر لحظه طراحی شده است.
خط روند چیست؟
خطی است که اتصال نقاط اکسترمم قیمتی (بالاترین یا پایین‌ترین نقاط) بر روی نمودار، جهت کلی حرکت قیمت را مشخص می‌نماید. شیب خط روند به وضوح نشان‌دهنده روند حاکم بر بازار است. یک خط روند صعودی حاکی از افزایش تدریجی قیمت، خط روند نزولی نشانگر کاهش قیمت و خط روند افقی بیانگر یک بازار خنثی است. به عبارت دیگر خط روند، روند غالب بازار را آشکار کرده و به تحلیلگران کمک می‌کنند تا رفتار آینده قیمت را پیش‌بینی کنند.
چه زمانی خط روند قابل اطمینان است؟
کشیدن خط روند یک ابزار مفید در تحلیل تکنیکال است، اما باید با دقت و احتیاط انجام شود. یک خط روند خوب باید ساده، واضح و قابل اعتماد باشد. اگر به زور بخواهید یک خط روند را روی نمودار رسم کنید، ممکن است به جای کمک، به شما آسیب برساند. کشیدن خطوط روند پیچیده و غیرقابل اعتماد می‌تواند باعث افزایش استرس و عدم اطمینان در معاملات شما شود.
اگر نتوانید یک خط روند واضح و ساده روی نمودار رسم کنید، بهتر است به دنبال سایر الگوهای تکنیکال مانند مثلث، پرچم، سر و شانه و یا اندیکاتورهای تکنیکال باشید. این ابزارها می‌توانند به شما در تحلیل بازار و تصمیم‌گیری بهتر کمک کنند.
خط روند گاوی، خط روند خرسی
یک گاو، هنگامی که به چیزی حمله می‌کند، شاخ‌های خود را به سمت بالا می‌گیرد. این حرکت نمادین از رشد و صعود است. به همین دلیل، خط روند صعودی که افزایش قیمت را نشان می‌دهد، به خط روند گاوی معروف شده است. در مقابل، حرکت تهاجمی خرس با پایین آوردن پنجه‌ها همراه می‌شود و نمادی از کاهش و نزول است. به همین دلیل، خطی که شیب منفی دارد و کاهش مداوم قیمت را نشان می‌دهد، خط روند خرسی نام دارد.
معامله خلاف روند قیمتی
بیشتر معامله‌گران ترجیح می‌دهند در جهت جریان اصلی بازار یا همان روند قیمتی معامله کنند. یعنی اگر بازار به طور کلی در حال صعود است، آنها هم خرید می‌کنند. اما برخی دیگر، تلاش دارند تا نقاط بازگشت روند را شناسایی کرده و در جهت مخالف آن وارد معامله شوند. دنبال نقاطی هستند که بازار تغییر جهت دهد و در خلاف جهت جریان اصلی، به کسب سود می‌پردازند. چنین تکنیکی، معامله کنتراریان(Contrarian) نام دارد. در این مدل، معامله‌گران باید تفکر مستقل داشته باشند و به جای پیروی از دیدگاه اکثریت، به تحلیل‌های مستقل خود تکیه کنند. این رویکرد می‌تواند به آنها کمک کند تا از اشتباهات رایج در بازار اجتناب بپرهیزند.
معامله در خلاف جهت روند یا همان کنتراریان، یک استراتژی معاملاتی پرریسک و در عین حال پرپتانسیل است. به همین دلیل، در اینجا کنترل احساسات مانند ترس و طمع برای تصمیم‌گیری‌های عقلانی اهمیت ویژه‌ای دارد. زمانی که اکثر معامله‌گران در یک جهت معامله می‌کنند، ممکن است بازار دچار فروش یا خرید بیش از حد شود. در این تکنیک، معامله‌گر با شناسایی نقاطی که احتمال تغییر جهت روند در آن وجود دارد، تلاش می‌کند تا قبل از سایرین وارد بازار شود و از حرکت قیمتی جدید سود ببرد.
سخن پایانی
تعیین روند قیمتی، سنگ بنای تحلیل تکنیکال است. تحلیل تکنیکال با هدف پیش‌بینی حرکت آینده قیمت‌ها، بر اساس داده‌های تاریخی بازار، به ویژه قیمت و حجم معاملات، انجام می‌شود. تحلیل تکنیکال یک ابزار قدرتمند است اما به تنهایی نمی‌تواند تضمین‌کننده سود باشد. برای تصمیم‌گیری بهتر، بهتر است از ترکیب تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی استفاده کنید و عوامل دیگری مانند اخبار بازار، رویدادهای اقتصادی و احساسات بازار را نیز در نظر بگیرید.