حمایت و مقاومت دو مفهوم اساسی در تحلیل تکنیکال هستند که به ما کمک می‌کنند تا رفتار قیمت یک سهام را پیش‌بینی کنیم. معامله‌گران عموماً بر این باورند که سطوح قیمتی که پیش‌تر به عنوان موانع رشد یا سقوط قیمت عمل کرده‌اند، در آینده نیز می‌توانند به عنوان سطوح کلیدی عمل کنند. عملکرد خطوط حمایت و مقاومت ریشه در روانشناسی جمعی دارد و نشان‌دهنده تمایل ذاتی انسان به تکرار الگوهای آشنا است. انتظارات معامله‌گران در مورد آینده قیمت، بر رفتار آنها اثر می‌گذارد و در نتیجه، بخشی از تحلیل قیمت، با روانشناسی بازار سروکار دارد.
تعریف خطوط حمایت و مقاومت
خط حمایت، عددی است که در گذشته، قیمت یک دارایی چندین بار به آنها رسیده و نتوانسته از آنها پایین‌تر بیاید. به بیان ساده، خط حمایت مثل نیرویی عمل می‌کند که قیمت را از کاهش بیشتر باز می‌دارد. در خطوط حمایت، معمولاً تقاضا برای خرید دارایی افزایش می‌یابد و خریداران تمایل دارند تا در این لحظه وارد بازار شوند. خط مقاومت، درست برعکس خط حمایت عمل می‌کند: خط مقاومت، مبلغی است که قیمت در تلاش برای عبور از آن بوده، اما معمولاً ناکام مانده است. به همین دلیل، در خط مقاومت، تمایل برای فروش سهام افزایش می‌یابد.
باید توجه داشت که خطوط حمایت و مقاومت، همیشگی نیستند و امکان دارد به خاطر تغییرات اساسی در شرایط بازار شکسته شوند.
پیدا کردن خطوط حمایت و مقاومت
باید در نمودار به دنبال نقاطی باشیم که قیمت در آنها به طور قابل توجهی متوقف شده است؛ چه در مسیر نزولی و چه صعودی. سپس، باید بررسی کنیم که آیا قیمت هنگام نزدیک شدن مجدد به این خطوط، متوقف می‌شود؟ یا حتی جهت حرکت خود را تغییر می‌دهد؟
خطوط حمایت و مقاومت در همه بازه‌های زمانی کاربرد دارند. البته هرچه بازه زمانی طولانی‌تر باشد، باید اعتبار این خطوط را بالاتر بدانیم. زیرا، خطوط حمایت و مقاومت قرار است رفتار بازار را پیش‌بینی کنند و رفتار لحظه‌ای بازار چندان قابل پیش‌بینی نیست.
انواع خطوط حمایت و مقاومت
بسیاری از اندیکاتورهای تکنیکال، خطوط حمایت و مقاومت را به ما نشان می‌دهند. مثلاً نقاط محوری را می‌توان خطوط حمایت و مقاومت در نظر گرفت. منظور از نقاط محوری، قیمت‌های باز شدن و بسته شدن سهم در روز قبل و همچنین بالاترین و پایین‌ترین قیمت آن روز است. با این حال، چهار نوع از خطوط حمایت و مقاومت از اهمیت بیشتری برخوردارند.
1.خطوط حمایت و مقاومت ثابت
اگر قیمت یک سهم چند بار در گذشته به سطح قیمتی ۱۳۰ دلار رسیده و از آن بازگشته باشد، ۱۳۰ دلار خط حمایت ثابت آن است. در اینجا، تجربه نشان داده که در قیمت ۱۳۰ دلار، تمایل برای ورود به بازار و حمایت از قیمت بالا می‌رود. در نمودارهای قیمت، به طور مکرر می‌توان خطوط حمایت و مقاومت ثابت را شناسایی کرد. روی نمودار، خطوط حمایت و مقاومت ثابت را باید به شکل خط افقی ترسیم کنیم. چرا که معمولاً با گذشت زمان تغییر نمی‌کنند و صرف نظر از معاملات آینده، در جای خود باقی می‌مانند.
2.خط روند
خط روند رد شناسایی جهت کلی تغییر قیمت کاربرد دارد. برای ترسیم خط روند کافی است حداقل دو نقطه قله (در روند نزولی) یا دو نقطه کف (در روند صعودی) را به یکدیگر متصل کنیم. از آنجایی که اغلب، تعداد کف و قله‌های نمودار زیاد است، امکان دارد ترسیم ما صحیح نباشد. به همین دلیل، باید از تأییدیه‌های بیشتری کمک بگیریم. مثلاً بهتر است نتیجه دیگر اندیکاتور‌ها یا الگوهای نموداری، همسو با خط روند ما باشد.
3.خطوط فیبوناچی
حتماً با دنباله فیبوناچی در ریاضیات آشنایی دارید. اعداد این دنباله و تناسب میان آنها، در بسیاری از پدیده‌های طبیعی تکرار شده است. برخی معامله‌گران معتقدند که این الگوها در بازارهای مالی نیز وجود دارند. اما هدف از خطوط فیبوناچی، پیش بینی نقاط حمایت و مقاومت بالقوه است. با ترسیم دنباله فیبوناچی بر روی نمودار چند سطح کلیدی به دست می‌آید. زمانی که قیمت به یکی از سطوح فیبوناچی نزدیک می‌شود، احتمال تغییر جهت یا مواجهه با مقاومت بالا می‌رود. برای مثال، بعد از یک جهش بزرگ قیمت، فیبوناچی به ما می‌گوید که قیمت تا کجا می‌تواند اصلاح شود و از کجا ممکن است دوباره به راه اصلی‌اش برگردد.
اعداد رُند
مطالعات روانشناسی نشان می‌دهند که ما انسان‌ها، به اعداد رند علاقه خاصی داریم. این اعداد برای ما قابل درک‌تر و به یاد ماندنی‌تر هستند. به همین دلیل، بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران، سفارش‌های خرید یا فروش خود را روی این سطوح قیمتی قرار می‌دهند. از این رو، قیمت‌های رند می‌توانند به صورت خطوط حمایت و مقاومت عمل کنند.
تغییر نقش خطوط حمایت و مقاومت
یکی از پدیده‌های مهمی که در بازار، بارها و بارها رخ می‌دهد، تغییر نقش بین سطوح حمایت و مقاومت است. زمانی که قیمت زیر سطح حمایتی می‌افتد، احتمال زیادی وجود دارد که همین سطح در آینده به عنوان مقاومت عمل کند. به همین دلیل است که در تحلیل تکنیکال، بازگشت قیمت، اهمیت اساسی دارد. بازگشت قیمت به این معناست که پس از شکسته شدن یک سطح حمایتی یا مقاومتی، قیمت به طور موقت به همان سطح بازمی‌گردد و سپس به حرکت خود در جهت شکست اولیه ادامه می‌دهد. پدیده بازگشت قیمت، اغلب به دلیل واکنش‌های احساسی معامله‌گران و همچنین اصلاحات کوتاه‌مدت در بازار رخ می‌دهد.
خطوط کم‌شیب، اعتبار بیشتری دارند!
خطوط افقی، معمولاً قابلیت اطمینان بیشتری نسبت به خطوط پُرشیب دارند. به سه دلیل؛ خطوط افقی، هم بر اساس تاریخچه قیمتی طولانی شکل می‌گیرند و هم نشان‌دهنده یک الگوی رفتاری تقریباً پایدار هستند. آمار‌ها هم نشان می‌دهند، این سطوح، معمولاً از حجم معاملات بالاتری برخوردارند. به این ترتیب، اغلب معامله‌گران، خطوط حمایت و مقاومت ثابت را به عنوان نقاط کلیدی برای ورود یا خروج از بازار می‌شناسند.
هرچه یک خط مقاومت یا حمایت پرشیب‌تر باشد، رفتار بازار هیجانی‌تر است. در بازار هیجانی، اعتبار خطوط حمایت و مقاومت کم‌رنگ می‌شود. توجه داشته باشید که دلیل اعتبار خطوط حمایت و مقاومت این فرض بود که در رفتار بازار الگوهای تکراری وجود دارد. در بازارهای هیجانی، کمتر می‌توانیم روی الگوهای تکراری حساب باز کنیم.
به بازه‌های زمانی توجه کنید
احتمال دارد، یک خط مقاومت، در بازه زمانی مشخصی درست عمل کند و در بازه دیگری خیر. اما در صورتی که خطوط مقاومت در بازه‌های زمانی مختلفی یکدیگر را تایید کنند، اعتبار بیشتری دارند.
خطوط حمایت و مقاومت دقیق نیستند!
بهتر است خطوط حمایت و مقاومت را به شکل یک محدوده قیمتی نگاه کنیم، نه یک نقطه دقیق. اغلب اوقات، قیمت یک سهم به جای اینکه دقیقاً روی یک خط مشخص تغییر جهت دهد، ابتدا در یک محدوده قیمتی خاص نوسان می‌کند. در نهایت هم تغییر جهت قیمت اتفاق می‌افتد اما چنین نوسانی، شک و تردید به دل معامله‌گران می‌اندازد. دلایل مختلفی را می‌توان به این شرایط نسبت داد: حجم معاملات، اخبار بازار و احساسات سرمایه‌گذاران. در هرصورت، نباید به محض عبور قیمت از خطوط حمایت و مقاومت، استراتژی خود را تغییر دهیم.
ابزارهای یکسان، تفسیرهای متفاوت
شاید اصلی‌ترین محدودیت استفاده از خطوط حمایت و مقاومت در بروز تحلیل‌های متفاوت باشد. تحلیلگران مختلف، از اندیکاتورهای یکسانی استفاده می‌کنند، اما تجربه آنها از رفتار بازار، به تحلیل‌شان سمت و سو می‌دهد. در کنار آن، نباید نقش عوامل روانشناختی مثل ترس، طمع، امیدواری و ناامیدی را نادیده بگیریم. به همین دلیل، بهتر است زمانی در بازار با قاطعیت اقدام کنید که ترکیب روش‌های مختلف، تصمیم شما را تایید کنند.